Nederland telt honderden kastelen en landhuizen, waarvan er maar ongeveer 20 onder management van kasteelbeheerders staan. Het is dus een exclusief beroep. Betekent dat dat je de kasteelbeheerder kunt zien als een jonkheer/jonkvrouwe op een troon of houdt de functie meer in dan je denkt? Ik vroeg het aan Kitty Cloo, kasteelbeheerder van Kasteel Rosendael en Huis Zypendaal, en Carine van Ketwich Verschuur, kasteelbeheerder van Kasteel Doorwerth. Ik tref ze op het mooie Kasteel Doorwerth, waar momenteel de vensters van een nieuwe laag verf worden voorzien.

Beide dames zijn zeker geen jonkvrouwen die mooi op zitten. Het werk van een kasteelbeheerder is namelijk onvoorspelbaar, hectisch en divers. Zo regelen ze alles op het gebied van de vrijwillige en betaalde medewerkers, organiseren ze evenementen van a tot z, zijn ze verantwoordelijk voor marketing, social media en persberichten en zijn ze eerste aanspreekpunt voor alles wat met het kasteel te maken heeft. Of het nu om schilderwerkzaamheden, een lekkage of een onaangekondigde fotoshoot gaat.

Onvoorspelbare gebeurtenissen

Dat vinden ze ook de charme van het vak: de diversiteit en de onvoorspelbaarheid. Je kunt bepalen hoe je laat je naar je werk gaat, maar dat is dan ook het enige wat je als kasteelbeheerder elke werkdag vast doet: naar je werk gaan. Verder heb je een lijst met dingen die je wilt doen en dingen die je moet doen, waar je de onverwachte dingen omheen moet buigen. Zo kan het zijn dat een automobielclub ineens besluit het kasteelterrein als hun verzamelplek te gebruiken, komt er een fotograaf langs die graag een fotoshoot wil doen of komt er een bezoeker langs die graag jouw aandacht wil. Op al die situaties moet je in kunnen spelen.

Die diversiteit en de bijzondere locaties waar ze werken maakt dat Kitty en Carine nog nooit met tegenzin naar hun werk zijn gegaan. Elke keer weer laat de opbloeiende natuur, de lichtinval of vallende sneeuw ze versteld staan van hoe mooi hun werkplek is. Ze zien steeds weer wat anders en dat heeft niet alleen betrekking op hun eigen kastelen. Netwerken is tegenwoordig ook een belangrijk onderdeel van het werk. Waar vroeger de kastelen niet alleen letterlijk op een eiland stonden, maar ook met het verkrijgen van bijvoorbeeld water en elektriciteit afgesloten waren, gebeurde het beheer ook achter gesloten deuren. Tegenwoordig delen de verschillende kasteelbeheerders steeds meer met elkaar, maar omdat de kastelen verspreid door het land staan, betekent dat vaak dat er voor vergaderingen lang gereisd moet worden. Daar wordt weleens tegen opgezien, maar als je uiteindelijk de prachtige en bijzondere locaties ziet waar je voor een vergadering heen moet, is dat gauw vergeten.

Oogstfeesten en begrafenissen

Als kasteelbeheerder maak je leuke, bijzondere, mooie, emotionele maar ook gekke dingen mee. Zo komt het weleens voor dat een bruidegom een aantal keren op dezelfde locatie trouwt met steeds een andere bruid aan zijn zijde. Soms moet je een toiletbril gaan bestellen omdat er een gestolen is of rijdt er een auto de kasteelgracht in. Kastelen trekken ook regelmatig paranormaal begaafde mensen aan. Ontmoetingen met deze mensen vindt Carine steeds bijzonder. Kitty heeft eens een eervol afscheid van een overledene verzorgd. In het kasteel was een rouwkamer ingericht waar in besloten kring afscheid werd genomen.

Wat openbare evenementen betreft vindt Carine het jaarlijkse oogstfeest dat op Kasteel Doorwerth plaatsvindt een erg mooi en bijzonder evenement. Dat wordt heel groots gevierd met de oogst uit de tuin van het kasteel. Iedereen doet er altijd aan mee. Het is echt bij het kasteel gaan horen. Kitty heeft hetzelfde gevoel bij de Agapanthus- en kasteeltuinmarkt die jaarlijks op Kasteel Rosendael wordt georganiseerd. Dat is net een dorp op het kasteel. Iedereen ziet elkaar maar 1 keer per jaar, maar de sfeer is heel bijzonder en uniek.

Non-stop bereikbaar

Maar het is niet alleen maar rozengeur en maneschijn: ook de administratie moet gedaan worden en dat is iets wat beide kasteelvrouwen het minst leuk vinden. Daarnaast ben je 24/7 kasteelbeheerder. Op welk tijdstip je telefoon ook gaat, je wilt hem gelijk opnemen. Elk telefoontje kan een bron van inkomsten zoals verhuur van de locatie betekenen. Als het stormt, denkt Kitty als eerste aan haar kastelen. Zullen ze er ongeschonden uitkomen? Het is moeilijk om de kasteelknop uit te zetten, maar dat maakt ook dat je het als kasteelbeheerder altijd bijzonder blijft vinden dat je op een kasteel werkt. Het wordt nooit normaal.

Om kasteelbeheerder te worden, moet je dus eigenlijk alles kunnen. In ieder geval moet je beschikken over HBO-denkniveau en goed kunnen organiseren. Carine en Kitty hebben er nooit aan gedacht om kasteelbeheerder te worden. Ze zijn er beiden in doorgegroeid. Wel is Carine van kinds af aan geïnteresseerd in kastelen. Ze bezoekt al vanaf haar 4e jaar ieder jaar kastelen in Engeland. Ook heeft ze een jaar in Engeland gewoond waar ze veel uitjes naar kastelen heeft georganiseerd en toen kwam er vlak voor haar terugkeer naar Nederland op kasteel Doorwerth een vacature vrij voor projectmedewerker evenementen. Kitty werkte eerst voor een evenementenbureau waar ze op opdrachtbasis evenementen voor Stichting Geldersch Landschap en Kasteelen organiseerde. Op een gegeven moment is ze gevraagd om als exploitatiemedewerker in dienst van de stichting te komen. Vanuit deze functies zijn beide dames doorgegroeid tot kasteelbeheerder, maar het zijn ook weleens conservatoren of bedrijfskundigen die doorgroeien tot kasteelbeheerder.

Het lijkt zo romantisch: je eigen kasteel beheren en als een heuse jonkvrouwe door de gangen schrijden. Maar je krijgt zo’n sprookjesachtige werkomgeving niet voor niets. Je moet heel wat in je mars hebben om kasteelbeheerder te worden en keihard werken, maar dan word je ook beloond met bijzondere ervaringen.

Ben je geïnteresseerd in de kastelen en hun evenementen? Klik dan hier voor meer informatie. Ben je ook enthousiast geworden over het werken op een kasteel? Klik dan hier voor vacatures.